"Memorialni
Projekat Nha Trang, Vijetnam:
Prema kompleksnosti - Posvećen hrabrima, radoznalima
i kukavicama" je prvi film realizovan od strane
Jun-a Nguyen-a Hatsushibe, mladog umetnika vijetnamskog porekla,
rođenog u Japanu i odraslog u Sjedinjenim Državama. Sama
činjenica da se u poreklu i formaciji ovog umetnika ukrštaju
različiti kulturni uticaji indicira da se njegov rad smešta
u domen multikulturalnog diskursa, dakle u domen one krajnje
aktuelne debate koja tendira da redefiniše pitanja identiteta "između" ("in
between") vezanih prvenstveno za periferne aziske aree,
odnodno za "Zone Urgentnosti" kako su bile nazvane u sekciji
Hou Hanrou-a na 50. bijenalu u Veneciji u okviru koje je
bio predstavljen i jedan od recentnih "Memorijalnih projekata" Hatsushibe.
Svi do sada realizovani filmovi su u naslovu okarakterisani
kao memorijalni projekti - dakle kao svojevrsni komemorativni
momenti koji obnavljaju sećanje na tragične događaje vezane
za skoriju istoriju i stradanja vijetnamskog naraoda. Jun
Nguyen Hatsushiba tretira svoje radove kao specificne efemerne
spomenike realizovane kako u filmskom mediju tako i u prostornim
instalacijama u kojima koristi materijale sa posebnim simboličkim
valencama koje referiraju na tradiciju i kontekst iz koga
potice. Svojim filmovima rekonstruiše pojedine epizode iz
vijetnamske istorije istovremeno stavljajući akcenat na konsekvence
procesa globalne transformacije i gubljenja specifičnih elemenata
nacionalne kulture. U tom smislu film iz 2001 godine "Memorialni
Projekat Nha Trang, Vijetnam: Prema kompleksnosti - za hrabre,
radoznale i plašljive" posvećuje emigrantima, poznatim kao "narod
sa brodova", ljudima koji su nakon završteka rata pokušali
da izbegnu ali su bili u tome sprečeni, i koji po povratku
u Vijetnam, degradirani i lišeni ekonomskog i socijalnog
statusa, postaju vozači riksi, prisiljeni na egzistenciju
na samoj društvenoj margini. Iako izrazito politički i drustveno
angažovan, rad ovog umetnika nosi i krajnje elaborirane estetske
komponente potencirane činjenicom da su svi filmovi snimljeni
ispod vode. Radnja filma "Memorialni Projekat Nha Trang,
Vijetnam" se
odvija na dnu okeana i opisuje imaginarnu trku vozaca rikši,
u nadjudskom naporu borbe za opstanak. Za Jun-a Nguyen-a
Hatsushibu podvodni svet je svet tišine, fluidnosti, beskrajnog
plavetnila, u kome kategorije vremena i prostora imaju potpuno
drugačije konotacije i u kome je maksimalno anulirana sila
gravitacije. To bestežinsko stanje još ubedljivije dočarava
fragilnost ljudske egzistencije i ispunjava rad ovog umetnika
univerzalnim značenjima. Sa druge strane, podvodne slike
koje stvara Hatsushiba deluju kao sekvence neke nesigurne
memorije, ili kao izbledele, plavičaste vizije u kojima se
gube granice između sećanja i realnosti, između emocija i
istorijskih činjenica.
To je tema koju jos evidentnije umetnik obrađuje u poslednjem
filmu "Ho!Ho!Ho! Srećan Bozic - Easel-point bitka
- Memorijalni Projekat Okinawa", snimljenom u vodama
kraj Okinave, u bivšoj Američkoj vojnoj bazi u kom referira
na vijetnamski rat i na Holivudsku filmsku mitologiju konstruisanu
oko njihovog najvećeg ratnog poraza. Film simulira scenu
klasične akademske lekcije slikarstva u kojoj protagonisti
slikaju pedeset portreta najpoznatijih holivudskih zvezda
iz filmova o vijetnamskom ratu (jer na američkoj zastavi
ima pedeset zvezda), gledajući kao model jednu ogromnu žutu
zvezdu (onu sa Vijetnamske zastave). Budući da se cela situacija
odigrava ispod vode, boje koje koriste za slikanje se razlivaju,
čineci njihov poduhvat besmislenim i osuđenim na neuspeh,
bas kao sto na kraju izgleda i svaki ratni konflikt. |
